Oddział PTT w Bielsku-Białej

W spotkaniu zarządów PTT i SVTS wzięło udział dwóch przedstawicieli Oddziału PTT w Bielsku-Białej, Szymon Baron, pełniący funkcję wiceprezesa ZG PTT i Jan Nogaś, członek Prezydium ZG PTT. Relację z tego wydarzenia publikujemy poniżej:
.

Kontakty Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego z organizacjami turystycznymi państw sąsiednich datują się od chwili powstania TT. Były to zdecydowanie kontakty nieformalne, koleżeńskie. Po rozwiązaniu PTT w 1950 roku reaktywowało się w 1988 roku Polskie Towarzystwo Tatrzańskie. W statucie organizacji znajduje się zapis o współpracy z organizacjami zagranicznymi,ale kontakty członków PTT z turystami słowackimi dalej odbywały się na zasadzie koleżeńskiej.
Z inicjatywy Jana Nogasia w dniu 13 maja 2012 roku w schronisku na Wielkie Raczy odbyło się spotkanie ówczesnego prezesa ZG PTT Szymona Barona i członków oddziału bielskiego PTT z ówczesnym prezesem (prezidentem) Slovenskeho Vysokohorskego Turistickego Spoloka ing. Jozefem Zábojnikiem i członkiem zarządu SVTS Jurajem Dlábikiem. Obie strony z chęcią deklarowały gotowość współpracy w wielu dziedzinach z zakresu działań statutowych.
W kolejnych miesiącach członkowie PTT brali udział w zimowych kursach turystyki wysokogórskiej organizowanych przez SVTS, z kolei Słowacy gościli z wizytą na Festiwalu Górskim „Adrenalinium” w Żywcu, którego partnerem od kilku lat jest bielski oddział PTT.
Kolejny ZG PTT nie wykorzystał w pełni możliwości nawiązanych kontaktów.
Dopiero Zarząd Główny wybrany na X Zjeździe Delegatów PTT, z prezesem Wojciechem Szarotą, postanowił kontynuować współpracę z słowackimi turystami. Na propozycje zacieśnienia kontaktów Zarząd SVTS odpowiedział pozytywnie. Próba przybycia SVTS na spotkanie Oddziałów PTT w Górach Świętokrzyskich nie doszła do skutku. Szybko nadarzyła się jednak kolejna okazja. SVTS, który ma siedzibę w Żylinie i 12 oddziałów regionalnych w całej Słowacji, organizował w tym mieście festiwal filmowy „Vysoke hory”.
Propozycja spotkania się przy tej okazji została przyjęta przez Słowaków i na festiwal i spotkanie udała się delegacja ZG PTT w składzie: prezes Wojciech Szarota, wiceprezes Szymon Baron, sekretarz Jolanta Augustyńska i członek Prezydium Jan Nogaś. W sobotę, 4 marca 2017 r., w Żylinie przyjęli nas i gościli prezes SVTS Ing. Jozef Zábojnik oraz wiceprezesi Juraj Dlábik i Ján Šimon. Z samego festiwalu niewiele skorzystaliśmy, gdyż rozmowy przy stole dla gości i przy zafundowanym obiedzie były tak zajmujące, że nie starczyło na to czasu, a nasi przedstawiciele z Nowego Sącza mieli długą drogę, żeby wrócić do swoich obowiązków. Głównym tematem rozmów, w których uczestniczyło przemiennie także kilka innych osób z Zarządu SVTS, była z naszej strony chęć brała udziału w szkoleniach prowadzonych przez SVTS z wysokogórskiej turystyki letniej i zimowej. Członkowie PTT będą mile widziani na takich kursach, a Słowacy wyrazili zgodę na przetłumaczenie na język polski wydanego przez nich podręcznika do takich zajęć. Wymienione zostały z obu stron propozycje do wspólnego uczestnictwa, imprezy i działania obu organizacji. Propozycje zostały przyjęte do przygotowania szczegółowych informacji. Gospodarze zostali obdarowani kilkoma najnowszymi egzemplarzami „Pamiętnika PTT” i naszymi nowymi znaczkami organizacyjnymi.
Późnym popołudniem trzeba było się rozstać, mimo że w holu dużego Mestkégo Úradu, czyli Urzędu Miasta, który gościł festiwal, i ozdobionego pięknymi zdjęciami z górskiej działalności poszczególnych oddziałów regionalnych SVTS, było jeszcze na przerwie mnóstwo ludzi, bo Festiwal miał się kończyć o godzinie 20.00.
Będziemy się starać, żeby PTT odniosło korzyści z tego nawiązania bezpośrednich kontaktów i przeniosły się te kontakty na jak największą część naszych członków.

Jan Nogaś
.

pamiątkowe zdjęcie przedstawicieli PTT i SVTS

Przemysław Kubik zaprezentował nam dzisiaj temat, jakiego dotychczas jeszcze w naszej salce PTT/BKA w Bielsku-Białej nie było. Tytuł prelekcji z plakatu (jak wyżej) był celowym skrótem, napisanym prostym i zrozumiałym językiem dla każdego, dlatego niektórzy z nas – jak mówili – wyobrażali sobie dzisiejszą prelekcję o … sadzeniu drzew.
Tymczasem faktyczny temat prelekcji brzmiał inaczej: „Sukcesja nieużytkowanych polan i jej wpływ na zróżnicowanie flory w masywie Łamanej Skały oraz Leskowca w Beskidzie Małym”.
Ten temat od początku wydawał nam się bardzo zawiły i skomplikowany łącznie z tajemniczym słowem: „sukcesja”. Ale po to są – tak myślę – te wtorkowe spotkania, aby również pełniły rolę lekcji np. geografii czy biologii, czy też innych dziedzin.
Ta dzisiejsza „lekcja”, czyli prelekcja Przemysława Kubika była bardzo ciekawa i ściśle związana nie tylko z florą, ale i górami.
Zaraz na początku prelekcji, jakby z niecierpliwością, dopytywaliśmy naszego prelegenta: co oznacza słowo „sukcesja”?. Ażeby niczego nie namieszać w tym opisie, napiszę znaczenie tego słowa wg Encyklopedii Powszechnej. Słowo „sukcesja” to „stopniowe zasiedlanie nowych lub zniszczonych środowisk, polegające na zastępowaniu uboższych zespołów zespołami bogatszymi pod względem składu gatunkowego i funkcji”. Pisząc bardziej przystępnym językiem jest to zjawisko zarastania polan i łąk występujące wszędzie, nie tylko w górach. Poznaliśmy też nowe słowo: „Fitosocjologia”. Jest ona działem botaniki, którego przedmiotem badań jest roślinność i zajmuje się badaniem zbiorowisk roślinnych występujących w naturze. Właśnie takie badania w terenie, czyli na polanach i łąkach w okolicach Łamanej Skały i Leskowca przeprowadził Przemysław Kubik dla potrzeb pracy magisterskiej. Dowiedzieliśmy się, że te badania polegały na ustaleniu składu botanicznego tj. liczeniu poszczególnych roślin na obranych poletkach o powierzchni 25m² (5 m x 5 m). Trudno sobie wyobrazić, jak dokładnie policzyć i odróżnić wszystkie roślinki gęsto skupione na polanie czy łące, przy tym śpiesząc się, aby przypadkiem gospodarz nie skosił ją wcześniej? Badania dotyczyły nie jednego, ale po 27 obszarów wykaszanych i pozostawionych odłogiem, a później było porównanie tych wyników badań. Ależ to była mrówcza i niemal benedyktyńska praca! Wyniki statystyczne tych badań pozwoliły podzielić polany na cztery najważniejsze grupy: pastwiska z bliźniczką (psią trawką), łąka kośna użytkowa, płaty nieużytkowane z narecznicą (paprocią) i płaty użytkowe zakrzaczane. Pan Przemysław pokazał zdjęcia jako przykłady poszczególnych tych grup informując, że występuje to tam i tam, a więc konkretnie! Było to wszystko początkowo bardzo skomplikowane, ale w trakcie prezentacji zdjęć z komentarzem zrozumieliśmy, o co tak naprawdę w tych badaniach chodziło.
Polany beskidzkie (nie tylko) niewypasane i niekoszone ulegają naturalnej sukcesji ekologicznej, której ostatecznym efektem będzie… las.
Zaledwie trzy dni temu wędrowaliśmy po Beskidzie Małym i na myśl nam nie przyszło spojrzeć na stan polan i łąk. Z pewnością zrobimy to na następnej wycieczce w Beskidzie Śląskim, bo po tej prelekcji inaczej spojrzymy na polany w górach, przypatrzymy się im dokładniej, a nawet sfotografujemy. Bo za kilka lub kilkanaście lat mogą one zniknąć w gąszczu nie do przebrnięcia dziko rosnących krzaków, czyli chaszczy, wojłoków i drzew samosiejek. Wiele bowiem polan samoczynnie zarasta, bo nie ma ich kto kosić, bo się nie opłaca…
Żywe „naturalne kosiarki”, czyli wypas owiec, byłyby w sam raz na takie miejsca.

CS
.

Przemysław Kubik w trakcie prelekcji

W sobotę przy niepewnej pogodzie grupa zapalonych wycieczkowiczów zebrała się tradycyjnie na dolnej płycie dworca PKS by znów „wędrować po górach w dobrym towarzystwie”. Po serdecznym przywitaniu i wymianie spostrzeżeń wsiadamy do samochodów i kierujemy do Inwałdu, początku naszej wycieczki. Zaczynamy szlakiem żółtym po przekroczeniu torów kolejowych przy stacji Inwałd.  Początkowo uprawiamy tak zwany „asfalting”, ale nie trwa on długo. Gdy się kończy, szlak skręca do lasu omijając sadzawki zalanych wyrobisk po wydobywanym onegdaj wapieniu. Teraz robi się bardzo stromo. Zaczynamy się grzać, ale nikt nie myśli o ściągnięciu kurtki ponieważ niespodziewanie zaczął padać intensywnie śnieg. Docieramy do przełęczy, gdzie łączymy się ze szlakiem zielonym i skręcamy w kierunku Panienki (521 m). Jesteśmy już na ponad pięciuset metrach i szlak się wypłaszcza. Tutaj mały postój, jedzonko i przewodnik Szymon między tłumaczeniem topografii i historii przemierzanych miejsc przytacza słowa znanego, zakochanego w Beskidzie poety Zegadłowicza:

.
„Góra włazi na górę z robotą przysiną
przymodrzałą, groniastą: Grodzisko, Iłowiec
Łysagóra, Bliźniaki, Skolce i Leskowiec
ano Gancarz i owa w czepku urodzona
Babiagóra rej wodzi. Istna dziwożona
tych szczytów porośniętych smrekiem i sosniną
jedlą, modrzejem, bukiem i hrubą dębiną,
beskidzki lesie Boga wydeptany krokiem
pełen pieśni widzialnych i sercem i okiem,
melodyjnych kolorów rozśpiewany wonią,
rozsiadły na wiecznością, jak nad jezior tonią…”
.

Piękne-natchnieni idziemy dalej. Schodzimy do Kaczycy. Znów przez chwile asfalt. Przekraczamy Choczenkę i obserwujemy tu i ówdzie odkrywki fliszu Karpackiego. Schodzimy z drogi i nasz szlak znów zaczyna piąć się wspinać w kierunku upragnionych Bliźniaków (562 i 577 m), tym razem tak stromo, że miejscami trzeba pomagać sobie rękoma. I tu pogoda poprawia się na dobre (wychodzi słonko). Góra, dół, góra, dół – oscylujemy amplitudą kilkudziesięciu metrów. Przełęcz Czesława Pankiewicza, którego tabliczka okazała się nie być na miejscu. Następnie Łysa Góra i Iłowiec (477 m). Z Iłowca już stromo. Po drugiej stronie Skawy okazale prezentuje się Jaroszowicka Góra jako ostatni szczyt Beskidu Małego.
Schodząc do Gorzenia na osiedlu Pagórek należącym do wsi Ponikiew mijamy murowaną kapliczkę. Tu ciekawostka: Pani Celinka, organizator między innymi prelekcji w naszym klubie, raczy nas wzruszającą historią o tej małej budowli, której nie znajdziemy w żadnej książce. I tym miłym akcentem kończymy naszą wspaniałą wyprawę, czując przyjemne zmęczenie, zintegrowani z grupą i otaczającą przyrodą przy samochodach w Gorzeniu.
Zapraszamy na kolejne wycieczki.

Arkadiusz Kłaptocz
.

nasza grupka na pierwszym ze szczytów Bliźniaków