Oddział PTT w Bielsku-Białej

Czterech członków naszego Oddziału z okolic Skoczowa postanowiło wybrać się w ten weekend w Tatry Wysokie. Poniżej relacja z wycieczki na Kościelec:

Wreszcie nadszedł oczekiwany weekend. Po sprawdzeniu prognoz pogodowych ruszyliśmy wczesnym rankiem w kierunku Tatr.
Celem wyprawy był Kościelec. Mgły, które towarzyszyły podczas jazdy trochę nas niepokoiły, lecz im bliżej byliśmy Zakopanego, aura zaczynała się poprawiać. Tubylec, u którego pod opieką zostawiliśmy nasz pojazd, zapewnił, że będzie pogoda. Pełni ufności ruszyliśmy z Kuźnic trasą na Halę Gąsienicową.
Faktycznie, im wyżej, tym pogoda się przejaśniała, a my mogliśmy podziwiać Zakopane i okolice przykryte pod kołderką mgieł. W ruch poszły aparaty, telefony i co tylko może robić zdjęcia, a widoki były cudne. Zieleń, która jeszcze się zachowała, ukazywała swe piękno. Aż trudno było uwierzyć. ze jest już listopad.
W schronisku „Murowaniec”dopełniliśmy tylko „formalności” pieczątkowe i ruszyliśmy dalej w kierunku Czarnego Stawu Gąsienicowego. Słońce, które nam towarzyszyło ukazało prawdziwe oblicze jesieni. Po dotarciu do Czarnego Stawu podziwialiśmy piękno okolicy, w której się on znajduje. Tu znów odbyła się sesja zdjęciowa. Ruszyliśmy szlakiem na Kościelec. Im wyżej, tym piękniej. I tu zaskoczenie – leci helikopter TOPR w kierunku Czarnego Stawu, widzimy „desantowanie” ratowników na linach. Zdziwieni, co się mogło wydarzyć na dole, czekamy wraz z innymi turystami na dalszy rozwój sytuacji. Okazało się chwilę później, że TOPR w tych właśnie dniach przeprowadzał ćwiczenia w okolicach Kasprowego Wierchu i Czarnego Stawu Gąsienicowego. Dla nas to było frajda, bo oglądaliśmy cale zdarzenie z wysokości i można powiedzieć, że częściowo z bliska.
Idziemy dalej, coraz więcej turystów. Trzeba było miejscami zatrzymywać się, by przepuszczać wracających, lecz widoki rekompensują te przystanki. Pogoda dopisuje, słoneczko, ciepło. Na szlaku „rewia mody”, tzn. jedni ubrani na ciepło, inni na letniaka, oczywiście płeć piękna w leginsach, co może być przyczyną wypadków, czyli po chłopsku – chwila nieuwagi i heja na dół. Zachowujemy jednak ostrożność i powoli osiągamy większe wysokości. Tu zaczyna się raj dla fotografów. Kasprowy, dobrze widoczny Giewont w oddali, obok Granaty, Świnica – coś wspaniałego dla oczu. Ostatnie „ciężkie” podejścia i mamy go. Szczyt zdobyty. Tłok, trzeba uważać, by kogoś nie strącić. Pod nami Czarny Staw Gąsienicowy, mieniący się przepięknym kolorem toni wodnej. Na sąsiedniej ścianie widać „pająki”, czyli miłośnicy wspinaczki.
Po chwilowym odpoczynku i sesji zdjęciowej z banerkiem zaczynamy powrót w kierunku Zielonego Stawu. Droga powrotna odbywa się wolno z zachowaniem maksimum ostrożności, bowiem ruch jest jak na autostradzie. Oczywiście, w dalszym ciągu o ile jest możliwość robimy foty. Dochodzimy do niebieskiego szlaku i potem już, po paru chwilach jesteśmy przy stawach. Słoneczko zaczyna już powolutku się chować. Dochodzimy do „Murowańca” na krótki postój, po czym następuje powrót przez Dolinę Jaworzynki przy światłach latarek czołowych z innymi turystami, co było dość ciekawym widokiem, do Kuźnic. Docieramy do naszego auta zadowoleni z udanego i słonecznego dnia. Cali i zdrowi wracamy.
Podsumowanie. Wycieczka udana. Oby jeszcze więcej takich jesiennych, słonecznych dni było jak najdłużej. Krajobrazy były cudowne. Mogliśmy też „podpatrzyć” ćwiczenia TOPR z „bliska”.

Andrzej Koczur
.

nasi koledzy na szczycie Kościelca

Kolejny weekend i kolejny spontaniczny wypad w góry kameralnej, 5-osobowej grupy członków PTT. Tym razem na wędrówkę wybraliśmy mniej popularne szlaki okolic Zawoi Czatoży. Początkowo poruszalśmy się w granicach Babiogórskiego Parku Narodowego kierując się żółtym szlakiem w stronę schroniska na Markowych Szczawinach. Zyskaliśmy prawie 20 min na podejściu, więc nie liczyliśmy sobie czasu na miłym postoju. Potem, w towarzystwie większej ilości turystów na ścieżce i w wyśmienitych humorach, szlakiem czerwonym wydrapaliśmy się na przeł. Brona. Niebo niebieskie ponad nami, morze chmur pod nami… Takie niezwykłe widoki czekały na nas, gdy tylko wyszliśmy ponad granicę drzew. Większość turystów z przełęczy udała się w prawilnym kierunku na Babią Górę. My mieliśmy jednak inne plany. Skierowaliśmy się w stronę Małej Babiej, i dalej grzbietem granicznym w dół, w głęboką przełęcz Jałowiecką skąpaną we śnie pod pierzyną z chmur. Schodząc traciliśmy kontakt wzrokowy ze słońcem, aż w końcu weszliśmy w ciężką od wilgoci mgłę. Wychodząc stromym podejściem na Mędralową mieliśmy nadzieję ponownie zobaczyć błękitne niebo. Niestety zabrakło trochę wysokości. W gęstej mgle, trochę na czuja znaleźliśmy stara chatę pasterską. Była otwarta, w środku było czysto…. tylko te śmieci na polanie… Za chatą zrobiło się mini wysypisko częściowo już zajęte przez naturę. Na plastikach, puszkach i rozbitych butelkach zaczęły rosną już polne trawska i krzaczory… Raczej smutny widok. Zjedliśmy szybko. Słońce zbliżało się ku zachodowi i zrobiło się już dość rześko, zwłaszcza w tej mgle. Już bez zbędnego zatrzymywania się kontynuowaliśmy zejście najpierw szlakiem żółtym, potem czarnym do Zawoi Czatoży. Zmrok nas dopadł w połowie drogi. Widoczność dodatkowo utrudniała mgła, gęstniejąca wraz z utratą wysokości. Czołówki w takich warunkach oświetlały nam jedynie najbliższy fragment kamienistej ścieżki pod nogami. Udało się. Weszliśmy na twardą, ubita leśną drogę. Już niedaleko. Zatrzymaliśmy się, żeby zrobić fotę w tych mocno niesprzyjających warunkach. I zrobiliśmy ją nieco dalej, bo coś postraszyło nas tłucząc się, szeleszcząc i łamiąc gałęzie, gdzieś w gęstwinie nad nami. Momentalnie wszystkie źródła światła, z całą swą fabryczną mocą, skierowały się w stronę gąszczu skąd docierały niepokojące dźwięki. Nie dostrzegliśmy nic, a trzaski ucichły. Schodząc w skupieniu kamienistą drogą z głębokimi koleinami zachowywaliśmy duże skupienie i ciszę (wyjątkowo!), więc mogliśmy nie zostać odnotowani przez okoliczną zwierzynę. W końcu lasy czatożańskie to ten fragment najlepiej zachowanej puszczy… Ruszyliśmy szybkim krokiem dalej drogą, rozmawiając głośno i śmiejąc się w niebogłosy (tak na wszelki wypadek). Zgodnie stwierdziliśmy, że to na pewno był dzik, bo niedźwiedź może jednak niekoniecznie… bardziej dla własnego komfortu niż dlatego, że jakoś szczególnie nam na tym zależało. Szliśmy nie widząc dalej niż ze 2 metry przed siebie, uparcie rozglądając się za każdym kolejnym znakiem czarnego szlaku na drzewach. Warunki były trudne. Szczególnie dziwne uczucie niepokoju dopadało nas, gdy nagle teren zaczynał być szerszy niż droga, którą szliśmy (i której krawędzie widzieliśmy)… niechybnie skrzyżowanie. Nie niepokojeni już więcej przez mieszkańców czatożańskich lasów i w zasadzie bez problemów z wyborem ścieżki dotarliśmy w końcu do samochodu. Ciężko było nawet zauważyć światła z domostw w tej mgle…
Niezły kawał trasy, spore wysokości, spektakularna inwersja, słońce i mgła, że siekierę by zawiesił oraz zmierzch i buszująca zwierzyna. Wszystko to podczas jednego wyjazdu! Wszystko to we wspaniałym towarzystwie! Dziękuję wszystkim za dobre humory, nieustający śmiech i niekończące się maszkiety. Ten wyjazd był też wielkim come back naszej Gwiazdy po dłuższej nieobecności. Mamy nadzieję na wspólne wyjazdy nieco częściej!

Martyna Ptaszek
.

z widokiem na Królową Beskidów

Kolejna, wtorkowa prelekcja o temacie „Rosja” zainteresowała najliczniejszą grupkę uczestniczących w tegorocznych powakacyjnych spotkaniach – ponad trzydzieści osób zdobyło najwyższy poziom budynku – siedzibę Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Nawet kilkoro osób tzw. „80 plus” wykazało się niezłą kondycją docierając na „szczyt”.
Mieszko Głażewski, licealista, najmłodszy dotychczasowy prelegent, zmobilizowany przez Prezesa Szymona, zaprezentował dużą ilość zdjęć oraz krótkich filmików w swojskim stylu „odbiegającym od tradycyjnego”, do którego jesteśmy przyzwyczajeni. Mnie, staremu czytelnikowi dawnego „Przekroju” przypomniał trochę kolumnę pt. „cicer cum caule” (groch z kapustą).
Mieliśmy więc, z uwagi na zainteresowanie Mieszka, moskiewskie pokazy lotnicze (sprzęt oraz akrobacje), zbiory militariów od pierwszego czołgu, pełzających gąsienicowych min, poprzez pociągi pancerne, kolekcje czołgów z wielu krajów, broni ciężkiej przeciwpancernej, wojskowych pojazdów transportowych i rakietowych, kapsuły i rakiety kosmiczne, po łodzie podwodne i inny sprzęt pływający. Muzealne kolekcje samochodów zabytkowych uzupełniały samochody wyścigowe i ich rywalizacja na niedawno wybudowanym torze wyścigowym Formuły 1 w Soczi.
Były migawki z Carskiego Sioła, Suzdala, Włodzimierza z panoramą na Wołgę, Tuły, Soczi (tereny poolimpijskie i nieco zabytków) oraz coś z Petersburga, w tym nocne płynięcia Newą pod zwodzonymi mostami.
Zobaczyliśmy również Mieszka z młodszym bratem Leonem buszujących na daczy dziadków w rejonie Tuły oraz w niedalekiej pasiece. Były zdjęcia i filmiki z minisafari terenówkami w Kaukazie wśród soczystej zieleni i bezdroży.
Tematyczne przeskoki, niestety nie u wszystkich uczestników znalazły aprobatę. Brakowało zdjęć z Moskwy, na które oczekiwaliśmy.
Na zakończenie wywiązała się dyskusja różnotematyczna z pytaniami, na które Mieszko starał się odpowiadać: o warunki bytowe, bezpieczeństwo, ceny, możliwość podróżowania, zaopatrzenie, stosunki międzyludzkie itp.
Liczymy na kolejną prelekcję Mieszka uzupełniającą temat Rosji, między innymi o Moskwę.

Andrzej Głażewski – dziadek
.

liczna grupa słuchaczy podczas prelekcji

Pomimo beznadziejnych prognoz pogody pojechaliśmy w południowo-wschodni zakątek Polski, żeby sprawdzić o co toczy się spór różnych środowisk w temacie „Turczańskiego Parku Narodowego”. Zwłaszcza, że na ostatniej naszej Konferencji Programowej wyraźnie postanowiono, że PTT będzie konsekwentnie wspierać działania w zakresie powołania takiego Parku.
Jadąc w tamtym kierunku nie mogliśmy ominąć perły polskiego renesansu, zamku w Krasiczynie. Renesansowo-manierystyczna budowla wraz z parkiem dworskim robi ogromne wrażenie swoim rozmachem, przepychem, różnorodnością, ilością detali. Wnętrza o wiele uboższe, jedynie w Baszcie Boskiej pięknie odrestaurowana kaplica, udostępniana również na obrzędy religijne.
Przed nami Przemyśl, nad Sanem, wrota na wschód. Tu przez wieki żyli i mieli swoje świątynie i obrządki rzymscy katolicy, grekokatolicy, prawosławni, Żydzi. Nie sposób ogarnąć wszystkich wspaniałości miasta. Zaczynamy od Wieży Zegarowej gdzie muzeum dzwonów, dzwonków, dzwoneczków, a od ilości i rodzajów fajek może zakręcić się w głowie. Na ósmym piętrze taras widokowy z panoramą miasta na wszystkie strony świata. W katedrze XV-wieczna, słynąca łaskami figura MB Jackowej, w katedrze greckokatolickiej kompletny, przepiękny ikonostas. Jeszcze pozostałości zamku kazimierzowskiego i wspaniale odnowiony dworzec główny z 1860 roku. Rynek zajęty przez wojsko przygotowujące się do uroczystości, m.in. stacjonujący w Przemyślu 5 Batalion Strzelców Podhalańskich im. gen. Galicy. A my jeszcze na tajemniczy Kopiec Tatarski i żegnamy się z Martą, naszą świetną i sympatyczną przewodniczką po mieście. Gdyby ktoś potrzebował do oprowadzania, służę namiarem.
Dom Pielgrzyma w Kalwarii Pacławskiej przyjmuje nas gościnnie, po dwie osoby w pokojach pięciołóżkowych, jedynie Daniel – superkierowca, ma dwójkę, bo mu się należy. Trochę chłodno, ale smaczna obiadokolacja nas rozgrzewa. Prognozy mówią o beznadziejnej pogodzie na najbliższe dni, się zobaczy.
Drugi dzień, po smakowitym śniadaniu, wyruszamy na południe. Mijając większe i mniejsze, a nawet całkiem duże kaplice i kapliczki na drogach pielgrzymich, przechodzimy przez tereny opuszczone, najczęściej nie z własnej woli, przez mieszkańców wskutek zawirowań politycznych i narodowościowych. Przez piękną połoninę Żytne, w pięknym słońcu, ale przygniatającym wietrze na Paportno, skąd tylko około 3 km do granicy ukraińskiej. W masyw Suchego Obycza prowadzi Doliną Paportniańską całkiem wygodna droga jezdna z miejscami do składowania drewna i tablicami ostrzegającymi przed niedźwiedziem. Nie pokazał się. Podziwiamy za to potężne, wysokie „do nieba” jodły, siwe od starości, ale krzepkie buki, jawory. Błotnistym szlakiem, z powalonymi drzewami i zaroślami dochodzimy na Wierch i do dobrej drogi jezdnej.
Jesteśmy w Arłamowie. Wieś, powstała jeszcze w czasach książąt ruskich, liczyła w 1921 roku 897 mieszkańców. Od 1946 roku wywieziono ich na Ukrainę, a UPA spaliło opuszczone domy. Na tych i sąsiednich terenach w 1970 roku powstał Ośrodek Wypoczynkowy Urzędu Rady Ministrów, którego wykorzystanie i przeznaczenie szeroko komentowano w mediach po 1980 roku, kiedy obiekty stały się ogólnie dostępne. Będąc blisko Ośrodka nie mogliśmy sobie odmówić wstępu na ten ekskluzywny teren, zwłaszcza, że jest tu rezerwat Turnica, jedno z najbardziej cenionych miejsc przyszłego Parku Narodowego. Potężne, pomnikowe okazy jodeł wzbudzają podziw, a nawet i szacunek dla przyrody. Szlak prowadzi drogą jezdną w pasmo Jamnej, a my ruszamy ścieżką przyrodniczą przez podmokłe, zarośnięte miejsca, klucząc między tablicami edukacyjnymi. Pogoda zaczyna przypominać, że to już jesień. Od drobnych kropel po regularny opad, przez rezerwat na Opalonym i Braniów do drogi jezdnej. Uciążliwie, po asfalcie rowerowym szlakiem wojaka Szwejka dochodzimy do Jureczkowej przy pomniczku poległych tu w 1944 r. sowieckich partyzantów. Podjeżdża nasz pojazd i wracamy do Kalwarii. Wieczorem niepokoje o pogodę na jutro, ma padać całą noc.
Trzeciego dnia gęsta mgła, mżawka. Wyjeżdżamy już z bagażami do Jureczkowej, żeby kontynuować przejście niebieskim szlakiem. Czy można przyjąć, że wchodzimy na teren Gór Sanocko-Turczańskich? Granice tych dwóch obszarów, na które się wybraliśmy nie są jednoznacznie określone. Biorąc pod uwagę układ pasm, tzw. rusztowy, ciągnących się z południowego wschodu na północny zachód, to można by uznać równoległą do nich drogę Krościenko – Jureczkowa – Kuźmina – obie Tyrawy i dalej, za umowną granicę między Pogórzem a Górami?
I tego sie trzymamy. W Jureczkowej w XIX w. czynne były słone źródła, wykorzystywane do pozyskiwania soli a kroniki odnotowują również występowanie ropy naftowej. A my w odzieży przeciwdeszczowej ścieżką przyrodniczą Parku Podworskiego na piękną, prawie jak połonina, Truszówkę, Rezerwat Chwaniów, przełączkę i Średni Garb na grzbiet Chwaniowa. Długie, uciążliwe, przez ogromne błota i gęste zarośla, podejście na wybitną Brańcową (672 m). Być może te mokradła i rozlewiska dają początek rzece Wiar, która tu ma źródła i jest drugą po Sanie największa. Po 68 km biegu, z czego 11 km po Ukrainie, uchodzi do Sanu w Przemyślu. Uciążliwe zejście i niespodzianka – spotykamy ludzi. Wczoraj, w czasie ponad sześciogodzinnego przejścia, na szlaku spotkaliśmy tylko jedną osobę, kierowcę osobówki. A dzisiaj myśliwi, około 20 osób uzbrojonych podchodziło w kierunku Brańcowej, kilku było rozstawionych wzdłuż granicy lasu. Już bez deszczu, przez dwie drogi jezdne podchodzimy na ładny punkt widokowy Wysoki Dział (641 m). Zejście z niego do wsi było chyba najbardziej uciążliwe z całej drogi. Podłoże to być może te same czarnoziemy, które dawały na Ukrainie rekordowe zbiory. Tutaj, przetworzone przez duże pojazdy pracujące w lesie, tworzyły rozlewiska, z których z trudem dawało się wyciągać buty i unikać poślizgów jak na lodowisku. Szlak przebiega przez wieś Dźwiniacz Dolny z Ekomuzeum „Hołe”. Obok niego dwa stare słupy graniczne PRL i ZSRR, a tablica informuje, że w tym miejscu ustanowiono w 1945 roku granicę państwową między tymi państwami, a wszystkich mieszkańców wysiedlono. Dopiero w 1951 roku przeprowadzono wymianę terenów przygranicznych, odzyskując przez Polskę Bieszczady. Wieś ponownie zasiedlili młodzi z Lubelszczyzny. Ostatni z naszego planu, a jednocześnie najwyższy w Górach Sanocko-Turczańskich wierzchołek to Kamienna Laworta (769 m). Leży nad Ustrzykami Dolnymi, jest stacją narciarską z wyciągami krzesełkowymi na północną stronę i ładnym, nie trudnym, terenem spacerowym, z ładnymi widokami na wszystkie strony. Z Dźwiniacza dwie godziny i nie dochodząc do centrum Ustrzyk, na osiedlu, wsiadamy do naszego pojazdu, a Daniel profesjonalnie, bezpiecznie nas dowozi do domu.
Kilka nasuwających się refleksji po wycieczce to takie, że późna jesień nie jest najlepszą porą na ocenę flory karpackiej, która najbujniejszy okres ma za sobą. Nie mieliśmy w gronie przyrodnika, nie mógł pojechać, więc nasze oceny co do wartości tamtej przyrody mogą być subiektywne. Przechodząc przez trzy rezerwaty przyrody, Turnicę pod Suchym Obyczem, na Opalonym i Chwaniów można stwierdzić, że rzadko widzi się tak ogromne, stare formy buczyny karpackiej, jodłowo-bukowej z jaworem, domieszki jesionu, brzozy, olszy szarej z ciekawym ukształtowaniem terenu w formie V-kształtnych dolin, źródła typu pokrywowego z rumowisk i zwietrzelin z wodą solankową o różnym stężeniu. Więc może warto, póki czas, zachować to w najwyższej formie ochrony przyrody, jakim jest park narodowy.

YaNo
.

na Brańcowej w Górach Sanocko-Turczańskich

W alternatywie do fantastycznego wyjazdu z PTT na Pogórze Przemyskie i w Góry Sanocko -Turczańskie, kilkuosobową grupą wybraliśmy się na sobotnią przechadzkę po części Zasolskiej Beskidu Małego. Okrążając zlewisko potoku Isepnica wdrapaliśmy się z Międzybrodzia Żywieckiego stromym podejściem na Kościelec, potem łagodnie falującym grzbietem trawersowaliśmy Wielką Cisową Grapę, żeby ostatnim wysiłkiem zdobyć kopułę Kiczery i zejść w stronę górnego zbiornika elektrowni szczytowo-pompowej na Górze Żar. Dopisała ekipa, humory, a i nawet pogoda okazała się łaskawa. Podczas przejścia cieszyliśmy oczy barwami jesieni w bukowym lesie i promieniami słońca, które dzielnie toczyło batalię z deszczowymi chmurami. Wiele dziecięcej radości dały nam opadłe liście szeleszczące przy każdym kroku. Gdzieniegdzie zaglądały na nas ciemno czerwone oraz białe kapelusze grzybów, zachęcając do fotografowania. Czas mijał wolno, jakby chciał razem z nami nacieszyć się przestrzenią i naturą. Na szlaku spotkaliśmy zaledwie 5 osób. Im bliżej Żaru, gdzie można wyjechać kolejką, tym więcej bezplecakowych turystów spacerowało w okolicy. I my w końcu przyłączyliśmy się do nich korzystając z lokalu gastronomicznego przy górnej stacji kolejki. Podczas odpoczynku pogoda niestety pogorszyła się i zaczęło padać. Mimo to zdecydowaliśmy się na zejście stokiem do Międzybrodzia Żywieckiego, gdzie czekał na nas samochód. W deszczowej aurze pokonaliśmy przełęcz Przegibek po raz drugi tego dnia i nadszedł ten smutny czas pożegnania. Trasa nie była jednak wymagająca, a wieczór był jeszcze młody.
Grunt do dobra ekipa i dobry humor! Dziękuję wszystkim za ten wspólny czas, uśmiech, foty i maszkiety. Widzimy się na szlaku!

Martyna Ptaszek
.

nasza ekipa, a w tle zbiornik elektrowni szczytowo-pompowej na Górze Żar

W kolejną podróż „palcem po mapie”, na wtorkowej prelekcji, zabrała nas Julia Habrzyk do Ameryki.
Razem z nią pokonaliśmy samochodem około sześć tysięcy kilometrów przejeżdżając przez kilkanaście stanów. Za sprawą zdjęć i filmików odwiedziliśmy między innymi, Wielki Kanion, zajrzeliśmy w okna Białego Domu w Waszyngtonie, przystanęliśmy przy pomniku ofiar ataku na World Trade Center w Nowym Jorku, podziwialiśmy wodospad Niagara, spojrzeliśmy w twarze czterech prezydentów wykutych w zboczu Góry Rushmore, podziwialiśmy Park Narodowy Yellowstone, spotkaliśmy bizony oraz wybraliśmy się na spacer aleją gwiazd w Los Angeles. Julię w Ameryce najbardziej urzekły wielkie górzyste przestrzenie, życzliwość spotykanych ludzi oraz gołąbki zjedzone w polskim barze w New Jersey. Dziękujemy za ciekawą relację z wyprawy i życzymy kolejnych wspaniałych podróży.

K.P.
.

w trakcie prelekcji