Oddział PTT w Bielsku-Białej

Dzisiejsza prelekcja Jana Nogasia o Londynie zapowiadała się interesująco zarówno dla tych, którzy już tam kiedyś byli i chcieli sobie obraz tego niezwykłego miasta nad Tamizą odświeżyć, jak i dla tych, którzy tam jeszcze nigdy nie byli. W kolejny wtorkowy wieczór salka Oddziału PTT w Bielsku-Białej szczelnie wypełniona była w większości wiernymi uczestnikami cotygodniowych, przeróżnych prelekcji.
Wydawało nam się, że o tym wielkim mieście świata i trzecim, największym mieście Europy (przed nim tylko Paryż i Moskwa), liczącym ok. 8 mln mieszkańców, nasz prelegent Jan Nogaś będzie opowiadał przez kilka godzin prezentując jednocześnie setki zdjęć. Nie, nie, nic takiego się nie stało!
Dzisiaj bowiem podczas prelekcji pozwolił nam „tylko” spojrzeć w skrócie na Londyn oczami zwykłego turysty, który po raz pierwszy w życiu przyjechał „na wyspy” do stolicy Wielkiej Brytanii. Właśnie ten indywidualny turysta wie, a może i nie wie, co ma ze sobą zrobić i po prostu od czego zacząć, aby się tam nie zagubić. To „turystyczne spojrzenie” na Londyn w formie jakby poradnika zajęło mu około półtorej godziny, czyli dla nas widzów i słuchaczy tak w sam raz.
Temat prelekcji zaprezentowany był bardzo ciekawie. Obejrzeliśmy zdjęcia wykonane podczas dwóch wyjazdów do Londynu, tj. w 2012 i 2013 roku. Ta prelekcja miała w sobie też wątek praktycznego szkolenia, bo dowiedzieliśmy się o tym, jak i czym podróżować po Londynie (już wiemy, że najlepiej metrem), jak się w ogóle tam poruszać (bo to podstawa każdego wyjazdu), jak dotrzeć do centrum stolicy z pałacem Buckingham, który jest od 1837 r. oficjalną, stałą rezydencją brytyjskich monarchów (aktualnie zamieszkuje tu królowa Elżbieta II). Wreszcie kiedy i jak najlepiej zobaczyć jedyne w swoim rodzaju widowisko, czyli słynną na całym świecie ceremonię zmiany warty przed pałacem królewskim. Dowiedzieliśmy się też o tym, jak wygląda centrum najważniejszych budowli, w których zarządza się państwem i kościołem itd. Więcej uwagi prelegent poświęcił Parlamentowi oraz Opactwu Westminsterskiemu, gdzie w Kolegiacie św. Piotra w Westminsterze odbywają się koronacje królów Anglii (dotychczas odbyło się 58 koronacji, ostatnia w 1953 roku), a także pogrzeby..
Prelekcja zakończyła się pod wieżą zegarową Big Ben, którą 12 września 2012 roku oficjalnie nazwano Elizabeth Tower w celu uhonorowania 60-letniego panowania królowej Elżbiety II. Wieża ma wysokość 96,3 m, a słynny zegar, czterostronny ma średnicę 7 metrów. W tym miejscu Jan Nogaś podał nam wiele innych szczegółów dotyczących tego zegara i samej wieży, ważnych i może mniej ważnych, ale za to niezwykle ciekawych tak, że razem wzięte dawały wyobrażenie, jakbyśmy właśnie teraz tam, pod wieżą byli, spoglądali na wskazówki zegara, i jeszcze nawet w wyobraźni słuchali dźwięków jego słynnych dzwonów (kurantów).
Miasto pełne zabytków, muzeów, galerii, pomników itd. przyciąga rocznie kilkanaście milionów turystów. O wszystkich jego tak licznych atrakcjach nie sposób było więc opowiedzieć podczas tej jednej prelekcji. Ciąg dalszy pewnie nastąpi, bo dzisiaj Jan Nogaś obiecał nam kolejne prelekcje z tematu londyńskiego. Z przyjemnością przyjdziemy, obejrzymy zdjęcia i posłuchamy, bo warto znaleźć trochę czasu, aby wziąć udział w takiej właśnie wirtualnej wycieczce po Londynie, i to za darmo, gratis!
Na koniec jeszcze jedna mała uwaga. Dzisiaj, podczas prelekcji odczuwało się wyraźnie, jakbyśmy zwiedzali Londyn nie sami, indywidualnie, ale z przewodnikiem i to prawdziwym przewodnikiem, choć nie londyńskim, ale naszym beskidzkim i tatrzańskim. Pięknie dziękujemy!

CS
.

Jan Nogaś w trakcie prelekcji

W ten jakże mroźny jesienny niedzielny poranek zebraliśmy się w Bielsku-Białej o godzinie 7.00, aby wyruszyć na wycieczkę krajoznawczą na Orawę. Dokładniej mówiąc założeniem był Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej (Polska) i Muzeum Wsi Orawskiej w Zubercu (Słowacja). Górna Orawa to przepiękna kraina rozciągająca się między Tatrami Zachodnimi i Beskidem Wysokim, nad którym króluje szczyt Babiej Góry. W przeszłości na tych terenach zetknęło się kilka grup etnicznych: wołoska, polska, słowacka i węgierska.   To spowodowało wzajemne oddziaływanie tych grup, a następnie powstanie kultury górali górnoorawskich. Kolonizacja Górnej Orawy rozpoczęła się w XVI wieku dzięki dwom falom osadnictwa. Dotarli tutaj pasterze wołoscy ze swoimi stadami wędrując przez Karpaty. W tym czasie właściciel Zamku Orawskiego, rozpoczął kolonizację dając osadnikom wolniznę, czyli zwolnienie od świadczeń. Orawską ziemię zasiedlili więc chłopi pańszczyźniani zbiegli z majątków polskich panów: Komorowskich, Zebrzydowskich, Ognińskich. Wybuchły walki religijne, górale górnoorawscy byli katolikami i stawili zbrojny opór. Zwycięstwo katolicyzmu nad protestantyzmem na Górnej Orawie przyniosło nobilitację kilku orawskich rodów w tym również Moniaków z Zubrzycy Górnej. W 1951 r. po śmierci Joanny Wilczkowej, która zamieszkiwała starodawną siedzibę rodowa, zniszczony dwór wraz z zespołem budynków gospodarczych został starannie odnowiony. Wówczas zrodziła się myśl zorganizowania muzeum na wolnym powietrzu, gromadzącego wielką spuściznę orawskiej tradycji i historii. I to właśnie w tym miejscu dziś rozpoczynamy nasza wycieczkę.
Po około 1,5 godziny od wyruszenia z Bielska-Białej byliśmy już pod Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej. Zakupiliśmy biletu i wraz z przewodniczką rozpoczęliśmy zwiedzanie, pierwszy postój pod Czarną Karczmą, która pełni obecnie rolę recepcji, kasy biletowej oraz sklepiku z pamiątkami i regionalnymi wydawnictwami. Jest to duży budynek pochodzący z XVIII wieku. W latach 1955-1975 działało w nim Schronisko Turystyczne PTTK, zwane Moniakówką, prowadzone przez Andrzeja Pilcha. Spod karczmy ruszyliśmy dalej w kierunku pasieki – kłodowe ule typu „stojakowego” z rozmaitymi wykrojami wlotów.  Następnie wraz z przewodniczą przeszliśmy do zagrody Moniaków – zespół dworski, który jest najcenniejszym zabytkiem i „sercem” orawskiego muzeum. Składa się z sześciu budynków, które stoją na tym miejscu od ponad 300 lat (prastary dwór, owczarnia, wozownia, chlew, dworskie stajnie i piwnica). Głównym i najstarszym budynkiem jest drewniany dwór. Zwiedzanie rozpoczęliśmy od czarnej izby – tu znajdują się dwa piece z otwartymi paleniskami. Dym z palenisk rozprzestrzeniał się na całą izbę, czerniąc bale świerkowe. Drugi piec ogrzewał białą izbę – izbę niezadymioną, pełniącą rolę pokoju gościnnego. W obu izbach zobaczyliśmy ich wyposażenie (garnki, misy, dzbany, meble). Następnym budynkiem, do którego udaliśmy się była olejarnia – budynek, w którym wyrabiano olej z siemienia lnianego. Olej lniany służył między innymi jako omasta (tłuszcz) dodawana do potraw w okresie Wielkiego Postu. Mieliśmy również okazję przyjrzeć się także tartakowi, który został przywieziony do skansenu z Łopusznej koło Nowego Targu. Kuźni przywiezionej od gospodarza Józefa Kulawiaka z Zubrzycy i odbudowanej w 1968 roku. Foluszowi – budynek, w którym spilśniano sukno. Oczywiście w skansenie mieści się również Kościół pod wezwaniem Matki Boskiej Śnieżnej przeniesiony z Tokarni i postawiony tu w końcu 2008 roku. Umieszczono go w bliskim sąsiedztwie zagrody Misińców, gdzie przebywał młody Karol Wojtyła, późniejszy Jan Paweł II. Ostatnim obiektem, do którego zaprowadziła nas przewodniczka był szałas pasterski – tutejsza ludność zajmowała się w zaraniu osadnictwa głównie pasterstwem, które stanowiło podstawowe źródło utrzymania. Na tym zakończyliśmy nasz prawie dwu godzinny pobyt w Orawskim Parku Etnograficznym w Zubrzycy Górnej.
Podziękowaliśmy przewodniczce i wyruszyliśmy w dalszą drogę do Muzeum Wsi Orawskiej w Zubercu. Muzeum to zostało udostępnione zwiedzającym w 1975 roku. Teren jest podzielony na kilka części: Dolnoorawski Rynek, Zamagurska Ulica, Góralskie Łazy, Kościół, Cmentarz i Młynisko. Każda z tych części ukazuje syntezę charakterystycznej ludowej architektury regionu. Bogata etnograficzna ekspozycja i chów zwierząt domowych przybliżają zwiedzającym życie mieszkańców Orawy w przeszłości. Po tym muzeum nie oprowadzał nas tamtejszy przewodnik. Każdy z nas zwiedzał go sobie na własną rękę, mógł pozaglądać do każdej „dziury”. Kto chciał mógł zakupić pamiątki i spróbować ciepłego miodu pitnego (dobrze rozgrzewał w ten mroźny dzień :-)). Na koniec jeszcze pamiątkowe zdjęcie z banerem i około 16.00 wyruszyliśmy w drogę powrotną.
Na krótki postój zatrzymaliśmy się jeszcze nad jeziorem w Namestowie, a o 17.00 byliśmy już w Bielsku-Białej. Tak zakończyliśmy naszą wycieczkę. Do zobaczenia na kolejnej, już wkrótce!!!

K.T.
.

uczestnicy wycieczki

Ach, co to był za dzień! Tak chciałoby się teraz głośno zawołać. To był dzień świąteczny, jubileuszowy, niezwykły, czyli taki, który zdarza się raz na 90 lat!
Właśnie dzisiaj, w reprezentacyjnej salce Inkubatora Społecznej Przedsiębiorczości w Bielsku‐Białej, Plac Opatrzności Bożej 18, spotkaliśmy się jak jedna wielka rodzina miłośników gór, aby uczcić 90-lecie Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Bielsku-Białej.
Przybyli zaproszeni goście z naszego miasta, w tym wiceprezydent Bielska-Białej Pan Lubomir Zawierucha, przyjechali przedstawiciele z Oddziałów PTT z Krakowa, Nowego Sącza i Chrzanowa, wreszcie przyszliśmy też i my, członkowie i sympatycy świętującego dziś Oddziału. Sala była więc pełna, a to też dodatkowo nas cieszyło i budowało, bo przecież, powtórzę, wszyscy byliśmy i jesteśmy wielką rodziną miłośników gór.
Porządek obchodów był precyzyjnie zaplanowany i w miarę naszych sił realizowany od początku do samego końca. Uroczystość rozpoczęła się wprowadzeniem sztandaru Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Podniosła to była chwila. Stojąc uczciliśmy nie tylko ten sztandar będący świętym symbolem naszej organizacji, odrodzonej i prężnie działającej. Uczciliśmy też, bo tak akurat dzisiaj wypadło, wielkiego alpinistę i himalaistę, Jerzego Kukuczkę w 25 rocznicę jego tragicznej śmierci na południowej ścianie Lhotse. Chwilą ciszy uczciliśmy pamięć wszystkich zmarłych koleżanek i kolegów z naszego Oddziału. Nie tylko o nich wszystkich, z bielsko-bialskiego Oddziału trzeba pamiętać, ale i o tych, którzy tworzyli PTT od początku historii.
Jak to w tradycji bywa, podczas każdego jubileuszu są odznaczenia, uhonorowania, dyplomy, gratulacje i życzenia. Tak też było i dzisiaj. Nasz bielsko-bialski Oddział PTT został uhonorowany „Złotą odznaką honorową za zasługi dla województwa śląskiego”. Przyznała ją na wniosek Zarządu Głównego PTT „Kapituła Odznaki Honorowej za Zasługi dla Województwa Śląskiego”, a odebrał ją z rąk Pana Profesora Karola Węglarzego, zastępcy przewodniczącego kapituły, prezes Oddziału PTT w Bielsku-Białej Szymon Baron. To piękne i wielkie odznaczenie dla naszego Oddziału, to jest jednocześnie podziękowanie za ogromną pracę jego prezesa, a także wielu z nas. Wielkie brawa i podziękowania!
Następnie wiceprezydent miasta wręczył odznaki honorowe „Za zasługi dla Turystyki” trzem członkom naszego Oddziału. Odznaka ta jest szczególnym honorowym wyróżnieniem i jest nadawana przez Ministra Sportu i Turystyki w uznaniu zasług dla rozwoju polskiej turystyki i umacnianiu współpracy międzynarodowej w tej dziedzinie. Odznaczeni to członkowie PTT Oddział w Bielsku-Białej: Norbert Owczarek – nauczyciel informatyki w Szkole Podstawowej nr 18 im. Wł. Broniewskiego w Dąbrowie Górniczej, Robert Słonka – przewodnik górski beskidzki oraz Miłosz Zelek – Prezes Koła PTT w Kozach.
„Złotą odznakę PTT z kosówką” nadaje się członkom PTT szczególnie zasłużonym dla turystyki  Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Dzisiaj otrzymali ją z rąk wiceprezesów PTT, Remigiusza Lichoty i Nikodema Frodymy: Andrzej Popowicz, turysta, alpinista oraz Bogna Stawiarska-Ślusarczyk od wielu lat aktywnie uczestnicząca w działalności oddziału.
Wreszcie odznakami i dyplomami za staż członkowski w PTT zostali wyróżnieni (w kolejności alfabetycznej): Szymon Baron, Zbigniew Czechowicz, Mariusz Konkol, Aleksandra i Mirosław Kulakowie, Bogna Stawiarska-Ślusarczyk i Zygmunt Żydek. To oni wstąpili do PTT w 1995 roku i są jego wiernymi działaczami i członkami.
Wszystkim odznaczonym i wyróżnionym serdecznie gratulujemy!
Dalszą, ważną częścią obchodów 90-lecia PTT Oddział w Bielsku-Białej były trzy wykłady:

• Robert Słonka: „Działalność Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w latach 1873‐1950” (w zastępstwie nieobecnego z powodu choroby prezesa honorowego naszego Oddziału, kol. Jana Weigla),
• Szymon Baron: „Działalność Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego na terenie Bielska i Białej w latach 1924‐1950”,
• Jan Nogaś: „Oddział PTT w Bielsku‐Białej współcześnie”.

Wszystkie te wykłady wysłuchaliśmy z wielkim zainteresowaniem, bo ich prezentacja była na wysokim poziomie przy jednoczesnym wykorzystaniu środków multimedialnych. Ciekawa, bogata i jednocześnie niełatwa była droga PTT, w tym też i naszego Oddziału. Każdy z tych trzech tematów śmiało nadawałby się na osobną prelekcję. Tak jak podczas świętowania czas uciekał szybko i nieubłaganie, tak teraz, pisząc ten opis, z konieczności muszę ograniczać jego treść. Wybaczcie mi, jeśli jakiś wątek opisałam w dużym skrócie.
Kolejnym punktem obchodów jubileuszu 90-lecia PTT na terenie Bielska-Białej były wystąpienia gości. Zanim jednak zabrali głos, na początek zostały odczytane listy, które otrzymaliśmy z okazji jubileuszu tj. pismo z Oddziału PTT w Tarnowie oraz e-maile z Oddziałów PTT w Opolu i Ostrowcu Świętokrzyskim. Dziękujemy Wam, Drodzy Przyjaciele, za ciepłe słowa, gratulacje i życzenia. Znowu wyraźnie poczuliśmy, że jesteśmy wielką rodziną, i że łączą nas góry.
Wystąpienia gości, wśród nich: wiceprezydenta miasta Lubomira Zawieruchy, Prezesa Oddziału PTT w Krakowie, Sekretarz Oddziału PTT w Nowym Sączu i wielu innych, z racji ograniczonego czasu były krótsze, ale też interesujące.
Na tym oficjalna część obchodów jubileuszu 90-lecia Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Bielsku-Białej dobiegła końca. Nastąpiło uroczyste wyprowadzenie sztandaru.
Nie wolno pominąć w tej relacji pięknej i tak samo uroczystej chwili wręczenia pierwszej w historii, nowej odznaki krajoznawczo-turystycznej PTT „Śladami bielsko-bialskiego PTT” ustanowionej z okazji jubileuszu 90-lecia Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Bielsku-Białej. Otrzymał ją z rąk Prezesa Oddziału PTT w Bielsku-Białej Paweł Talik, lat 10. Cieszymy się razem z Pawłem i szczerze mu gratulujemy, a także życzymy dalszej wytrwałości w zdobywaniu kolejnych odznak PTT.
Teraz nastąpiła nieoficjalna część obchodów, a więc krótka przerwa na słodki poczęstunek, na kawę i herbatę i też krótki (niestety) koncert poezji śpiewanej, nazwany „Koncertem Prowincjonalnym”. Specjalnie dla nas wystąpił zespół w składzie: Maria Bury (flet), Paweł Janowski (gitary) i Grzegorz Holerek (gitara, śpiew). Warto nadmienić, że Grzegorz jest członkiem naszego Oddziału.
Wsłuchaliśmy się mocno w muzykę i śpiew. Świetna akustyka pomieszczenia ubogaciła ten koncert i nasze świętowanie podwójnie. Nawet zaangażowani byliśmy w śpiewanie razem z zespołem. A pełnia naszego szczęścia była wtedy, gdy na naszą prośbę zespół zagrał, a my wszyscy razem z nim zaśpiewaliśmy pieśń: „Szumi jawor szumi…”. Serce radowało się mocno w takiej podniosłej chwili, na zakończenie obchodów jubileuszu.
Wreszcie na koniec obchodów prowadząca dzisiejszą uroczystość (a teraz pisząca tę relację) powiedziała  następujące słowa:
„W imieniu Zarządu Oddziału PTT w Bielsku-Białej pragnę serdecznie podziękować Szanownym Gościom oraz koleżankom i kolegom z PTT za przybycie na tę uroczystość.
Dziękuję wszystkim, którzy swoją pracą, zaangażowaniem i z wielkim sercem przyczynili się do przygotowania obchodów 90-lecia PTT w Bielsku-Białej. (…)
Teraz nie pozostaje mi nic innego, jak życzyć kolejnych, owocnych lat działalności PTT w Bielsku-Białej. Obyśmy spotykali się jak najczęściej podczas wycieczek i prelekcji”.
Jubileusz 90-lecia Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Bielsku-Białej przeszedł już do historii.
Ach, co to był za dzień!

CS
.

w trakcie spotkania jubileuszowego

Dzisiaj spotkaliśmy się na nietypowej prelekcji, bowiem zamiast zdjęć mieliśmy okazję zobaczyć film nakręcony przez naszego kolegę Jurka Duraja w trakcie podróży po Malcie. Szum Morza Śródziemnego i nagrywane na żywo komentarze towarzyszyły nam w trakcie około półtoragodzinnego spotkania, w trakcie którego mieliśmy okazję poznać nie tylko Matlę, ale i sąsiadujące z nią wyspy Gozo i Comino. Oglądaliśmy dzisiaj obecną stolicę Valettę i dawną – Medinę, zobaczyliśmy starożytne świątynie Ħaġar Qim i Mnajdra, zaliczyliśmy najwyższy punkt tego śródziemnomorskiego państwa – Ta’Dmejrek położony na klifach Dingli oraz zachwycaliśmy się Błękitną Grotą na Malcie i Lazurowym Oknem na Gozo. Malta, choć niewielka jest pięknym krajem, w dodatku dzięki tanim liniom lotniczym dość łatwo dostępnym dla Polaków – z pewnością warto się tam wybrać.

SB
.

chwilkę przed rozpoczęciem spotkania…