Malinowska Skała (Beskid Śląski) – wycieczka górska – 10 lutego 2019 r.

Regularne wycieczki z PTT Bielsko-Biała odbywają się bez względu na pogodę. 10 lutego obraliśmy za cel Malinowską Skałę, z planem przejścia przez Magurki – Wiślańską i Radziechowską, z zejściem do samochodów przez Muronkę. Trasa w warunkach letnich bardzo przyjemna, w lutym może zaskoczyć. Prognozy straszyły porywistym wiatrem, nasza przewodniczka Martyna miała więc przygotowane kilka wariantów przejścia, aby bezpiecznie sprowadzić nas na dół.
Wypad rozpoczęliśmy od przyjemnej niespodzianki – pogoda zapowiadała się wspaniale. Jeszcze bardziej ucieszyła nas wiadomość, że nieoczekiwanie nasza grupa powiększyła się w ostatniej chwili! W pozytywnym nastroju wyruszyliśmy więc w drogę. Do Ostrego dojechaliśmy bardzo szybko, pozostawiając samochody na skutym lodem parkingu.
Podejście rozpoczęliśmy od zmarzniętego na kamień śniegu, jaki przez większość czasu pokrywał szlak. Niespiesznie posuwając się w górę obserwowaliśmy otoczenie drogi w poszukiwaniu nadłamanych przez wiatr drzew, a także podziwiając widoki. Poranek zapierał dech w piersiach. Tak błękitnego nieba dawno nie było nam dane oglądać. Słońce przyjemnie ogrzewało, kiedy zatrzymywaliśmy się na herbatkę.
Pnąc się w górę Martyna pokazała nam którędy biegnie planowana trasa. Szczyty gór były niemal całkowicie łyse, nie oferując praktycznie żadnej osłony przed wiatrem, który wzmagał się wraz z wysokością. Przed ostatnim podejściem na Malinowską zatrzymaliśmy się w lasku świerkowym, żeby ustalić plan działania. Dmuchało już bardzo konkretnie.
Zawierucha tylko się wzmagała, kiedy podchodziliśmy na szczyt. Zauważyliśmy, że powalone drzewa, które pociągnęły za sobą kawał ziemi, tworzą całkiem niezłe zagłębienia. W razie czego można się tam będzie schronić. Mimo wszystko każdy chciał zdobyć szczyt. Pogoda nadal była wspaniała, a silny wiatr przegnał smog poprawiając widoczność. Po tradycyjnej sesji zdjęciowej postanowiliśmy, że zrobimy normalną trasę.
Zmieniliśmy zdanie zanim doszliśmy do rozwidlenia szlaków. Dmący wiatr nie tylko uprzykrzał życie, udało się mu także przygnać ciemne chmury. Zapowiadało się małe załamanie pogody. Rozpoczęliśmy zejście tym samym szlakiem. Ciepły dzień odcisnął na nim swoje piętno – coraz śmielej spod pokrywy śnieżnej wyglądały wartkie strumienie. Woda mknęła w dół.
Ciepła pogoda wyciągnęła z domu rzesze ludzi. Spacerowały całe rodziny. Parking, prawie całkiem pusty rano, był wypełniony po brzegi. Samochody stały wzdłuż ulic. Pakowaliśmy się w doskonałych humorach, jakby wietrzysko przegnało złe myśli.
Dziękuję wszystkim za wspaniale spędzone chwile, do zobaczenia!

Grzegorz Pabian
.

nasza kameralna ekipa na Malinowskiej Skale

Zaszufladkowano do kategorii kronika - 2019 | Możliwość komentowania Malinowska Skała (Beskid Śląski) – wycieczka górska – 10 lutego 2019 r. została wyłączona

„Po co nam nowy Park Narodowy” – prelekcja Jana Nogasia – 5 lutego 2019 r.

Dziś podczas tradycyjnej wtorkowej prelekcji w siedzibie Bielskiego Oddziału PTT mieliśmy okazję poruszyć wraz z prelegentem Janem Nogasiem niezwykle ciekawy i ważny problem: „Po co nam nowy Park Narodowy?” Nie da się ukryć, że na terenie Polski znajduje się wiele cennych przyrodniczo miejsc, które jeszcze nie są objęte dostateczną ochroną. Podobne zdanie ma Społeczna Rada na Rzecz Utworzenia Turnickiego Parku Narodowego. Pomimo starań wielu pokoleń działaczy i ekologów, podkreślających unikalność przyrodniczą terenów leśnych Pogórza Przemyskiego i Gór Słonnych, temat parku utknął w martwym punkcie. Biorąc pod uwagę fakt, iż mowa tu o terenach górskich i bliskich sercu PTT, również nasza organizacja chciała się ustosunkować do całości problemu.
To właśnie nasz prelegent Jan Nogaś z grupą znajomych udał się pod koniec października 2018 r. na mały rekonesans terenów, które miałyby tworzyć nowy Park Narodowy. Swoje obserwacje zebrał i zaprezentował nam właśnie dzisiaj. Warto też dodać, że Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego podjął uchwałę, w której poparł działania dążące do powstania Turnickiego Parku Narodowego, zdając sobie jednocześnie sprawę z wielu problemów natury formalnej i ludzkiej, stojących na przeszkodzie ku rozszerzeniu ochrony turnickiej przyrody. My również podjęliśmy dziś ożywioną dyskusję odwołując się do własnych, lokalnych doświadczeń. Myślę, że po dzisiejszej prelekcji Jana nikt ze słuchaczy nie ma wątpliwości, dlaczego „walka” o ochronę otaczającej nas przyrody jest tak istotnym elementem i jednym z podstawowych założeń statutowych Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego.

Martyna Ptaszek
.

Turnicki Park Narodowy – prelekcja Jana Nogasia

Zaszufladkowano do kategorii kronika - 2019 | Możliwość komentowania „Po co nam nowy Park Narodowy” – prelekcja Jana Nogasia – 5 lutego 2019 r. została wyłączona

Kęty – wycieczka krajoznawcza dla seniorów – 5 lutego 2019 r.

Większość uczestników wycieczki była w Kętach, oddalonych od Bielska zaledwie o 16 kilometrów, jedynie przejazdem. Tymczasem miasto jest ciekawe z wielu powodów. Posiada pięć kościołów i trzy klasztory, podczas gdy liczba jego mieszkańców wynosi zaledwie 19.000. Z Kęt wywodzą się osoby, które wywarły ogromny wpływ na różne dziedziny życia nie tylko naszego kraju. Ich odkrycia naukowe i dorobek został doceniony także i poza granicami Polski. Dowiedzieliśmy się o tym podczas wycieczki po mieście, którą prowadziła pani dyrektor z miejscowego muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego.
Najbardziej znanym jest św. Jan Kanty – wybitny duszpasterz, pedagog i opiekun biednych żyjący na przełomie XIV i XV wieku. Pozostali to m.in. Antoni Hawełka – legendarny restaurator, Ambroży Grabowski – odkrył pochodzenie ołtarza w Kościele Mariackim w Krakowie, Henryk Dołkowski – wybitny samorządowiec, a także hodowca nowych odmian ziemniaka, Eugeniusz Janota – ksiądz, obrońca praw zwierząt, współzałożyciel Towarzystwa Tatrzańskiego oraz August Freund – chemik. Nasza przewodniczka posiadała ogromną wiedzę historyczną i w bardzo przystępny sposób potrafiła przekazać nam interesujące fakty z życia miasta.
Pierwszym ze zwiedzanych obiektów był klasztor Sióstr Klarysek, gdzie od roku 1910 trwa wieczysta adoracja Najświętszego Sakramentu. Później udaliśmy się do kościoła i klasztoru Ojców Franciszkanów Reformatów. W specjalnej kaplicy, za szkłem, mieliśmy okazję oglądać przepiękną Pietę z I-szej połowy XV wieku. Sam klasztor, położony nieco na uboczu odznacza się wspaniałą architekturą, a na dodatek przylega do niego spory ogród. Ponieważ było dość chłodno, w przerwie zwiedzania ogrzaliśmy się w kawiarni i miejscowej restauracji. Na zakończenie w swe gościnne progi przyjęło nas kęckie muzeum. Jest ono wprawdzie niewielkie, ale bardzo ciekawie wyposażone. Zostaliśmy przyjęci z wielką serdecznością i mieliśmy okazję uporządkować sobie fakty, które przekazała nam pani przewodniczka.
Wprawdzie na samo zakończenie mieliśmy „przygodę” komunikacyjną, gdyż autobus do Bielska przejechał nam przed nosem mimo, że staliśmy na przystanku i musieliśmy zaczekać na następny, ale fakt ten nie zepsuł nam znakomitych humorów.

Teresa Kubik
.

uczestnicy wycieczki do Kęt z banerem programu grantowego „Razem z Grupą”

Zaszufladkowano do kategorii kronika - 2019, seniorzy | Możliwość komentowania Kęty – wycieczka krajoznawcza dla seniorów – 5 lutego 2019 r. została wyłączona

Oddział PTT w Bielsku-Białej na Instagramie!

Górskie szlaki sprzyjają pomysłom. Podczas ostatniej wycieczki Szkolnych Kół PTT na Wielką Rycerzową, z inicjatywy opiekunki Szkolnego Koła PTT „Pionowy Świat” przy LO COR w Bielsku-Białej, założone zostało konto naszego Oddziału na Instagramie.  Zapraszamy wszystkich do obserwowania nas: #pttbielsko. Bądź na bieżąco z naszymi aktywnościami!

Zarząd Oddziału

Zaszufladkowano do kategorii aktualności | Możliwość komentowania Oddział PTT w Bielsku-Białej na Instagramie! została wyłączona

Wielka Rycerzowa (Beskid Żywiecki) – wycieczka górska dla młodzieży – 2 lutego 2019 r.

Fantastyczna przygoda, którą rozpoczęliśmy o godzinie 6:45 na pewno zostanie w pamięci wielu z turystów. Zbierając się na placu targowym w Kozach za cel obraliśmy dotarcie do bacówki na Rycerzowej. W dzisiejszej wycieczce wzięły udział Szkolne Koła PTT z Kóz („Groniczki” – SP1, „Halniaki” – SP2) oraz Bielska-Białej (SP3, „Pionowy Świat” – LO COR).
Gdy znaleźliśmy się na początku trasy, wszyscy obowiązkowo wyposażyli się w różnego rodzaju raczki i stuptuty. Wyjście na górę czarnym szlakiem z pewnością wycieńczyło większą część grupy. Na szczęście, po pewnym czasie, wielu oczom pozbawionym wszelkiej nadziei, ukazał się mistyczny budynek – schronisko/bacówka.
W końcu można było zjeść upragnioną, ciepłą strawę lub bardziej preferowaną gorącą czekoladę. W trakcie, gdy jedni spożywali, drudzy (głównie ci młodsi) zajęci byli rozmaitymi zabawami na śniegu. Później jeszcze tylko sesja zdjęciowa i zejście w dół. Czas jednak na to poświęcony minął bardzo szybko, ponieważ młodzi turyści wyposażyli się w jabłuszka, które pozwoliły im bez problemu dostać się na dół.
W końcu dotarliśmy do naszego rydwanu – busa. Zawiózł on nas z powrotem do Bielska-Białej i Kóz, skąd wszyscy rozeszli się do domów z uśmiechami na buziach.

Olifka
.

uczestnicy wycieczki przed Bacówką PTTK na Rycerzowej

Zaszufladkowano do kategorii kronika - 2019, SK PTT "Beskidzkie Powsinogi" przy SP3 w Bielsku-Białej, SK PTT "Groniczki" przy SP1 w Kozach, SK PTT "Halniaki" przy SP2 w Kozach, SK PTT "Pionowy Świat" przy LO COR w Bielsku-Białej | Możliwość komentowania Wielka Rycerzowa (Beskid Żywiecki) – wycieczka górska dla młodzieży – 2 lutego 2019 r. została wyłączona

„Rowerowo – Balaton i Pomorska Droga św. Jakuba” – prelekcja Andrzeja Ziółko – 29 stycznia 2019 r.

Trasa rowerowa dookoła Balatonu jest najsłynniejsza na Węgrzech i jest zaliczana przez wielu do pierwszej dziesiątki najpiękniejszych w tras w Europie. Liczy około 200 km i w znacznej części prowadzi specjalnie przygotowanymi ścieżkami rowerowymi. Po stronie południowej jeziora dominują płaskie tereny, a wzdłuż północnego brzegu natrafić można na niewielkie wzniesienia. Trudności są jednak o wiele mniejsze, niż na ścieżkach rowerowych w okolicach Bielska-Białej czy Cieszyna. Trasa prowadzi wzdłuż starych winnic rozciągających się na wzgórzach oraz niewielkich, urokliwych miasteczek, które w okresie maj – październik są oblegane przez rzesze wczasowiczów i turystów. W okresie letnim można się zatrzymać na kąpiel w jasnozielonej wodzie jeziora, bo niemal na całej długości są ku temu warunki. Trasę można przejechać etapami nocując w licznych kampingach lub na polach namiotowych. Bardzo ciekawą alternatywą jest wynajęcie kwatery w jednej miejscowości i korzystając z pociągów kursujących bardzo często wzdłuż obu brzegów Balatonu oraz przeprawy promowej pomiędzy półwyspem Tihany (północny brzeg) a miejscowością Zamárdi (południowy brzeg) objechać Balaton w ciągu kilku dni. Właśnie taki wariant został przedstawiony w czasie prelekcji. Baza noclegowa grupy znajdowała się w wynajętym domku letniskowym na winnicy obok miejscowości Balatonalmadi. Dzienne odcinki rowerowe nie przekraczały 60 km, był więc czas, aby „potaplać się” w Balatonie i napić przepysznego wina, które w bardzo korzystnych cenach kupowano w licznych piwniczkach.
20 sierpnia, czyli Dzień św. Stefana (węgierskie święto narodowe) grupa spędziła na zwiedzaniu historycznego miasta Veszprem. Podziwiając jego piękne położenie i wiele zachowanych zabytków architektury.
Końcowy kwadrans prelekcji spędziliśmy na części Pomorskiej Drogi św. Jakuba od Fromborka do Lęborka. Zwiedziliśmy wiele zabytków (głównie sakralnych) we Fromborku, Tolkmicku, Elblągu, Gdańsku, Oliwie, Kartuzach, Sianowie i Lęborku. Zobaczyliśmy też filmiki z występów kaszubskiego zespołu regionalnego. Uczestnicy prelekcji mogli się przekonać, że gwara kaszubska jest znacznie trudniejsza do zrozumienia od góralskiej.

AZ
.

Andrzej Ziółko w trakcie prelekcji

Zaszufladkowano do kategorii kronika - 2019 | Możliwość komentowania „Rowerowo – Balaton i Pomorska Droga św. Jakuba” – prelekcja Andrzeja Ziółko – 29 stycznia 2019 r. została wyłączona

Janusz Cepcer nominowany w plebiscycie „Osobowość Roku 2018”

Miło nam poinformować, że członek naszego Oddziału, Janusz Cepcer, został nominowany w plebiscycie Gazety Krakowskiej i Dziennika Polskiego na Osobowość Roku 2018. Nasz kolega został nominowany w kategorii „działalność społeczna i charytatywna” w Powiecie Wadowickim za to, że wniósł flagę powiatu wadowickiego do bazy pod Mount Everest.
Parę słów o Januszu: absolwent AWF Katowice i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego, przewodnik beskidzki, licencjonowany pilot wycieczek, nauczyciel, esperantysta, biegacz, ultramaratończyk rowerowy.

Więcej o plebiscycie: tutaj
Sylwetka Janusza na stronie plebiscytu: tutaj 

Gorąco zachęcamy do głosowania na Janusza. Można to zrobić wysyłając wiadomość sms o treści KDS.167 na numer 72355 (koszt wiadomości: 2,46 zł z VAT), a wysyłając ją otrzymacie zwrotnie kod promocyjny do bezpłatnego ściągnięcia aktualnego numeru „Gazety Krakowskiej”.

z tatrzańskim pozdrowieniem,
Zarząd Oddziału
.

Janusz Cepcer z flagą powiatu wadowickiego w Everest Base Camp

Zaszufladkowano do kategorii aktualności | Możliwość komentowania Janusz Cepcer nominowany w plebiscycie „Osobowość Roku 2018” została wyłączona

„VI Zimowe Spotkania PTT w Górach Świętokrzyskich” – Kielce (Góry Świętokrzyskie) – wycieczka górsko-krajoznawcza – 25-27 stycznia 2019 r.

Ostatni weekend stycznia to już od kilku lat zarezerwowany czas na Zimowe Spotkania PTT organizowane przez naszych przyjaciół z Ostrowca Świętokrzyskiego. W tym roku spotkaliśmy się już po raz szósty, a nasz bielski Oddział reprezentowała grupa ośmiu osób z prezesem Szymonem Baronem oraz wiceprezesem Janem Nogasiem na czele. W Zimowym Spotkaniu PTT w Kielcach wzięło udział łącznie 64 osób (nie licząc władz PTT z odbywającego się równolegle do imprezy posiedzenia Prezydium Zarządu Głównego). Swoją obecność zameldowały oddziały z Łodzi (oba), Sosnowca, Nowego Sącza, Jaworzna, Warszawy, Krakowa, my oraz gospodarze imprezy. Dodatkowo przybyli Sympatycy z Katowic, Częstochowy, Szydłowca i Konina.
Z Bielska wyruszyliśmy już w piątek zaraz po pracy, żeby móc jak najwięcej czasu spędzić ze znajomymi i przyjaciółmi z innych oddziałów PTT. Ze względu na dość duży około piątkowy ruch na drogach, pokonanie 200 km do Kielc zajęło nam prawie 4 godziny. Spotkanie odbywało się w hotelu Arkadia w centrum Kielc, a organizatorzy zapewnili nam eleganckie pokoje, wyżywienie i salę do spotkań i zabawy. Piątkowy wieczór był krótki, ale radosny.
W sobotni poranek, na szczęście, nikt nas nie ścigał zbyt wcześnie. Śniadanie było o godz. 8:00. Potem udaliśmy się na wędrówkę miejsko-górską. Dla uczestników przewidziano dwie trasy- jedną na 16 km, drugą dłuższą na 24 km. Spacer zaczęliśmy wspólnie od niezwykłej geologicznej ciekawostki w centrum Kielc – Rezerwatu Kadzielnia. Jednak miejsce dawnego kamieniołomu chyba nam wszystkim najbardziej kojarzy się z coroczną imprezą rozrywkową – Polska Noc Kabaretowa. Doszedłszy pod stoki narciarskie Pierścienicy (367 m n.p.m.) rozdzieliliśmy się na dwie grupy. Pierwsza poszła nieco krótszą trasą w stronę wzniesienia Telegraf (408 m n.p.m.) oraz rezerwatu Wietrznia. Natomiast osoby, które zdecydowały się w ten dzień przejść dłuższą trasą ruszyły pod górę na Pierścienicę, a potem dalej na Patrol (388 m n.p.m.), Brusznię (309 m n.p.m.) i do Rezerwatu Karczówka. Niestety z powodu zimowych warunków i problemów na szlaku nie udało nam się zrealizować całej dłuższej trasy i wracaliśmy busikiem z dzielnicy Kielc – Słowik do hotelu. Dzięki temu skończyliśmy część wycieczkową w tym samym czasie, co uczestnicy krótszej trasy. O godzinie 17:00 czekała na nas obiadokolacja, a po niej część oficjalna. Rozdanie odznak turystyczno-krajoznawczych PTT w różnych kategoriach i materiałów promocyjnych uczestnikom. O turystyce w rejonie kieleckim opowiadała nam przedstawicielka ratusza przedstawiając problemy, podkreślając turystyczny potencjał, a przede wszystkim sukcesy w działalności promocyjnej regionu. Następnie nasi gospodarze z Oddziału z Ostrowca Świętokrzyskiego prezentowali zdjęcia z wypraw w góry Ukrainy, w celu zdobycia Korony Beskidów Ukraińskich. Część nieoficjalna ciągnęła się jeszcze długo, naruszając ciszę nocną. Jednak nikt nie miał nam tego za złe.
Na niedzielę zaplanowano spacer po Kielcach. W planie było m.in. zwiedzanie barokowego Pałacu Biskupów Krakowskich. My jednak grupą 3-osobową postanowiliśmy odwiedzić miejsce sabatów czarownic – Łysą Górę (594 m n.p.m.). Po śniadaniu od razu ruszyliśmy w drogę. Szlakiem niebieskim z Nowej Słupi w ok 40 min. dotarliśmy na miejsce. Choć słynne gołoborza zasypane były sporą warstwą białego puchu, to udało nam się podejść pod monumentalną wieżę RTCN Święty Krzyż (157 m) oraz zwiedzić wybudowany w miejscu przedchrześcijańskiego kultu Słowian – klasztor Misjonarzy Oblatów wraz z najstarszym polskim sanktuarium bazyliką mniejszą pw. Trójcy Świętej i sanktuarium Relikwii Drzewa Krzyża Świętego. Po Mszy Św. na górze wróciliśmy do Kielc po resztę pasażerów, i tym razem bez korków oraz problemów na drodze, bezpiecznie wróciliśmy do Bielska.
Dziękuję serdecznie organizatorom – członkom Oddziału z Ostrowca Świętokrzyskiego za trud przygotowania VI Spotkania Zimowego PTT. Jest jedna z fantastycznych propozycji w ciągu roku (czasem jedyna) na wspólne spędzenie czasu wraz ze znajomymi i przyjaciółmi z innych oddziałów PTT z całej Polski, z którymi trudno się spotkać. Mamy nadzieję, że ta wspaniała inicjatywa będzie miała swoją kontynuację przez kolejne lata.

Pozdrawiamy wszystkich znajomych, z różnych zakątków Polski, których udało nam się spotkać w Kielcach. Dziękuję za wspólne rozmowy i wędrówkę, żałując, że tylko tyle czasu mieliśmy okazję ze sobą spędzić. Jednocześnie mam nadzieję na kolejne spotkania w tym roku w ramach innych zjazdów oddziałów PTT.
Dziękuję towarzyszom podróży za ten długi czas spędzony w samochodzie oraz naszemu niestrudzonemu kierowcy, który bezpiecznie nas wiózł.

Martyna Ptaszek
.

uczestnicy „VI Zimowych Spotkań PTT w Górach Świętokrzyskich” przy punkcie widokowym na rezerwat przyrody Kadzielnia

Zaszufladkowano do kategorii kronika - 2019 | Możliwość komentowania „VI Zimowe Spotkania PTT w Górach Świętokrzyskich” – Kielce (Góry Świętokrzyskie) – wycieczka górsko-krajoznawcza – 25-27 stycznia 2019 r. została wyłączona

„Żywieckie Gody” – wycieczka krajoznawcza dla młodzieży – 26 stycznia 2019 r.

26 stycznia br. Szkolne Koło PTT „Beskidzkie Powsinogi” działające przy Szkole Podstawowej nr 3 w Bielsku-Białej jak co roku wzięło udział w Żywieckich Godach. Towarzyszyliśmy dziadom w ich przemarszu na żywiecki rynek, a potem podziwialiśmy prezentacje grup obrzędowych z okolicznych wsi. Później mieliśmy przyjemność uczestniczyć w warsztatach etnograficznych na żywieckim zamku. Wysłuchaliśmy ciekawej historii żywieckich dziadów i opowieści o długiej tradycji tworzenia drewnianych zabawek na Żywiecczyźnie. Na koniec każdy uczestnik warsztatów miał okazję samodzielnie ozdobić drewnianego ptaszka i zabrać go do domu.

K.S.-J.
.

Dziady Żywieckie

Zaszufladkowano do kategorii kronika - 2019, SK PTT "Beskidzkie Powsinogi" przy SP3 w Bielsku-Białej | Możliwość komentowania „Żywieckie Gody” – wycieczka krajoznawcza dla młodzieży – 26 stycznia 2019 r. została wyłączona

Szkolenie na licencje Pienińskiego PN dla przewodników

blacha_przewodnicka

Pieniński Park Narodowy podał wstępną informację o szkoleniu dla przewodników górskich z uprawnieniami do prowadzenia wycieczek w Pieninach.
Terminy do wyboru: 6, 7, 8, 12, 13, 14 kwietnia 2019 roku. Szkolenie będzie jednodniowe z tematyką: Geologia Pienin.
Informacja na temat zapisów i programu ma zostać podana w następnym komunikacie.
Jeżeli te terminy zostaną potwierdzone (również na dni robocze?), proponuję zorganizowanie licznej grupy przewodników – członków PTT na jeden termin, będzie raźniej.

Jan Nogaś
Komisja Przewodnicka PTT

Zaszufladkowano do kategorii Koło Przewodników | Możliwość komentowania Szkolenie na licencje Pienińskiego PN dla przewodników została wyłączona