Oddział PTT w Bielsku-Białej

W niedzielę 4 czerwca o godz. 4.00, wygodnym autokarem, ruszyliśmy w kierunku Tatr, pod przewodnictwem Grzegorza Luranca. Tym razem celem była Przełęcz Zawrat w Tatrach Wysokich. Po drodze w Bukowinie dołączyła do nas Karolina, druga przewodnik. Do parkingu na Palenicy Białczańskiej w autokarze prawie wszyscy dosypiali. O tej porze, około 7.00 na parkingu jeszcze nie było tłumów. Ruszyliśmy asfaltem w kierunku Wodogrzmotów Mickiewicza, gdzie zrobiliśmy krótką przerwę na śniadanie. Wodospad tworzą trzy większe i kilka mniejszych kaskad. Pierwotnie nosił on nazwę Grzmot, z uwagi na harmider, jaki tworzy przedzierająca się przez próg skalny woda. Jednak na pamiątkę sprowadzenia rok wcześniej prochów Adama Mickiewicza na Wawel, Towarzystwo Tatrzańskie w roku 1891 nadało Wodogrzmotom imię wieszcza. Od wodospadu ruszyliśmy odbijającym w prawo zielonym szlakiem w kierunku Dolny Pięciu Stawów Polskich., prowadzącym Doliną Roztoki, mając po prawej potężne zbocza Wołoszyna, po lewej Czubę, później skały Opalonego. Po około półtorej godziny od wylotu doliny, po minięciu odejścia w lewo szlaku czarnego i dolnej stacji kolejki towarowej, którą transportowane jest zaopatrzenie do schroniska, dotarliśmy do najpotężniejszego wodospadu w Tatrach Polskich: Wielkiej Siklawy, liczącej 70 metrów wysokości, spadającego ze skalnego progu Doliny Pięciu Stawów. Było na co patrzeć! Dalej szlak prowadził przez pas wygładzeń polodowcowych, których obawiał się przewodnik, że mogą być oblodzone. Zdarzało się tutaj dużo wypadków z powodu poślizgnięcia. Po przekroczeniu progu doliny, otworzył się nam fantastyczny widok w jej głąb oraz na otaczające ją skaliste, jeszcze, zwłaszcza od strony północnej, ośnieżone szczyty. Jak podkreślał nasz przewodnik, mimo nazwy, w dolinie jest 6 stawów. Jednak z uwagi, że najmniejszy: Wole Oko, częstokroć wysycha, uznano go niegodnym i nazwa doliny zawiera jedynie pięć stawów. Są to zaczynając od schroniska: Przedni, Mały, Wielki, Czarny oraz Zadni Staw. Wielki Staw Polski (1665 m n.p.m.) jest zaraz po Morskim Oku największym stawem w całych Tatrach i najgłębszym (79,3 m). Przewodnik poprowadził nas dalej szlakiem niebieskim, obiecując, że w schronisku zatrzymamy się w drodze powrotnej. Początkowo szlak prowadził ścieżką wśród wysokiej kosodrzewiny, później terenem odkrytym, trochę podmokłym. Część uczestników pozostała w dolinie, podziwiając jej piękno. Minęliśmy odchodzące w prawo szlaki kolejno na Krzyżne, Kozi Wierch, Kozią Przełęcz, a na końcu w lewo szlak na Szpiglasową Przełęcz. Znaki wskazywały jeszcze 2 godziny podejścia na Zawrat. I tutaj na szlaku zaczął pojawiać się śnieg. W końcu wszyscy musieliśmy założyć raczki. Sprzyjała nam pogoda, wokoło rozpościerały się piękne widoki, przewodnik pokazywał poszczególne szczyty. Tego dnia na szlakach ponad schroniskiem nie było zbyt dużo turystów. Około godz. 13.00 dotarliśmy na Przełęcz Zawrat, o wysokości 2159 m n.p.m. Wzdłuż grani od Zawratu prowadzi w obie strony Orla Perć, w lewo na Świnicę, w prawo w kierunku Krzyżnego. Patrząc w kierunku Świnicy widać było miejsce, gdzie w 2018 roku oderwała się skała, powodując zamknięcie na jakiś czas przejścia na Świnicę. Spoglądając z przełęczy w dół, w kierunku Doliny Gąsienicowej wydawało się, że jest tam przepaść, a po chwili wyszła z tamtej strony para turystów w rakach, kaskach i z czekanami. Prowadzi tam szlak zimowy z Hali Gąsienicowej. My w planie mieliśmy powrót tą samą drogą, którą podchodziliśmy. Schodziliśmy ostrożnie, uważając na ewentualne poślizgnięcia się w grząskim, rozmokłym śniegu. Jeszcze trochę posiedzieliśmy przed schroniskiem Pięciostawiańskim, racząc się szarlotką i innymi dobrociami. Schronisko położone jest na wys. 1671 m, nad brzegiem Przedniego Stawu Polskiego. Zostało zbudowane przez PTT i PTTK w latach 1949-1953 z surowego kamienia. Od początku istnienia schronisko prowadzi rodzina Krzeptowskich. Od schroniska zeszliśmy szlakiem czarnym do Doliny Roztoki i dalej zielonym, tak jak podchodziliśmy pod górę. Jeszcze pół godziny asfaltem do parkingu, gdzie czekał autobus. Po drodze pożegnaliśmy Karolinę, a w Bielsku byliśmy około godziny 20.00.
Dziękujemy przewodnikom Grzegorzowi i Karolinie , panu kierowcy za bezpieczną jazdę i „do następnego razu”.

Alicja

uczestnicy wycieczki na Przełęczy Zawrat

W niedzielę, 4 czerwca 2023 r. odbyła się wycieczka górska członków PTT i milośników gór w Beskid Śląski po stronie czeskiej.
Z Bielska pojechaliśmy busem Wispol do Wisły. W cukierni Zdrowak byliśmy na kawie i ciastku. Tam też dołączyły do nas turystki z Tychów.
Ruszyliśmy szlakiem niebieskim, by następnie żółtym i czerwonym przez Mały Stożek dotrzeć na szczyt gór Cieślar (920 m n.p.m.). Tam, o godzinie 12 wzięliśmy udział w Światowym Spotkaniu Cieślarów, Pilchów i Wisełków. Były występy kapel góralskich, smażenie jajecznicy, placków ziemniaczanych i zdjęcie grupowe wszystkich uczestników.
Po godzinie 14 zeszliśmy z powrotem z Cieślara na Mały Stożek, skąd zielonym szlakiem przeszliśmy do Chaty Filipka. Po godzinnej przerwie w chacie i uzupełnieniu płynów, szlakiem zielonym zeszliśmy do Hradka, skąd pociągiem České dráhy wróciliśmy do Czeskiego Cieszyna.
W Czeskim Cieszynie poszliśmy na pyszny, czeski obiad i następnie Lajkonikiem wróciliśmy do Bielska-Białej na godzinę 19.
Pogoda nam dopisała i wszyscy podczas wycieczki mieli cały czas uśmiechniete buzie. Przeszliśmy podczas wycieczki dystans 21 km.

Tadeusz Budny

uczestnicy wycieczki przed Chatą na Filipce

Polskie Towarzystwo Tatrzańskie wraz z przewodnikiem Janem Nogasiem zaprosiło nas na wycieczkę w nasze polskie Tatry. Wycieczka ta odbyła się w sobotę, 3 czerwca 2023 r. Naszym planem było zdobycie dość popularnego szczytu w Tatrach Zachodnich – Sarniej Skały.
Po dotarciu na parking przy Dolinie Małej Łąki oraz zaopatrzeniu się w bilety wstępu do Tatrzańskiego Parku Narodowego, wyruszyliśmy żółtym szlakiem z tejże malowniczej doliny na Przełęcz w Grzybowcu (1311 m n.p.m.). Dolina Małej Łąki jest najmniejszą doliną w całych Tatrach Zachodnich, a można z niej podziwiać szczyty Czerwonych Wierchów i znany wszystkim Giewont. Dolina Małej Łąki zachwyciła nas swoją bogatą florą. Podziwialiśmy m.in. storczyka męskiego, miesięcznicę trwałą, hiacyntowca zwyczajnego i zakrwawione dendrobium.
Zatrzymując się na chwilę przy wspomnianej wcześniej florze tatrzańskiej, trzeba odnieść się do nazwy ścieżek „nad Reglami” i „pod Reglami” (wracaliśmy żółtym szlakiem). Miłośnicy Tatr i nie tylko wiedzą o tym, że regle z gwary góralskiej to las rosnący na stromym stoku, a w naszych górach występuje piętrowy układu roślinności górskiej. Pierwszym piętrem roślinności, nazywanym pogórzem, są pola uprawne (650-700 m n.p.m.), drugim jest regiel dolny – las mieszany (700-1200 m n.p.m.), trzeci to regiel górny od 1200 do 1600m n.p.m. z takimi roślinami jak świerki, sosna limba i inne. Czwarte piętro to piętro zwane piętrem kosodrzewiny (1600-1900 m n.p.m.). Piętro hal zaczyna się od wysokości ok. 1900 m do 2200 m n.p.m. z łąkami wysokogórskim. Ostanim i najwyższym piętrem roślinności w klimacie górskim są turnie, położone powyżej 2200 m n.p.m. Występuje tu uboga roślinność – mchy i porosty. Taki opis turni przybliżył nam nasz przewodnik Jan Nogaś w czasie naszej wycieczki.
Z Przełęczy na Grzybowcu zeszliśmy do Doliny Strążyskiej, skąd dalej czarnym szlakiem doszliśmy do Czerwonej Przełęczy (1303 m n.p.m.). Jej nazwa pochodzi od koloru skalnych łupków. W 1900 r. Towarzystwo Tatrzańskie zbudowało prowadzącą przez tę przełęcz Ścieżkę nad Reglami oraz altanę dla turystów, która była niszczona przez huragany. W zalesionym rejonie przełęczy znajduje się niewielka, wydeptana przez turystów polanka, na której zwykle odpoczywają turyści wędrujący Ścieżką nad Reglami.
Z Czerwonej Przełęczy dzieliła nas tylko chwila na sam szczyt Sarniej Skały (1378 m n.p.m.). Zbudowana jest ona z charakterystycznych wapieni dolomitowych, a widok ze szczytu był cudowny. Ukazał nam się masyw Giewontu oraz część Zakopanego. Na szczycie wykonaliśmy pamiątkowe zdjęcie z banerem, jak i mieliśmy krótką chwilę na odpoczynek i zdjęcia indywidualne.
Po zejściu ze szczytu Sarniej Skały,  żółtym szlakiem przez Dolinę Białego dotarliśmy do Drogę pod Reglami, a przez cały czas towarzyszyła nam słoneczna i ciepła pogoda. Po drodze zauważyliśmy zamknięte i zabezpieczone wejście do sztolni uranowej. Na początku lat 50. XX wieku prowadzono w dolinie poszukiwania rud uranu, wykuwając sztolnie w jej prawym zboczu.
Szybkim i żwawym krokiem dotarliśmy na parking pod Wielką Krokwią, gdzie mieliśmy jeszcze czas na skorzystanie z tutejszych restauracji i straganów z pamiątkami. Wyjechaliśmy punktualnie o 17:00 i bezpiecznie wróciliśmy do Bielska-Białej.
Do zobaczenia na kolejnych wycieczkach z Polskim Towarzystwem Tatrzańskim!

Gabriela Klimek

uczestnicy wycieczki na Sarniej Skale

Bardzo wczesnym, majowym rankiem zebraliśmy się na dolnej płycie Dworca PKS w Bielsku-Białej, aby przeżyć kolejną, fascynująca przygodę z Tatrami. Naszym celem było schronisko Téry’ego, mieszczące się w Tatrach Wysokich na terenie Słowacji.
Po dotarciu na parking w Starym Smokowcu, udaliśmy się – na rozgrzewkę – na Hrebienok – Smokowieckie Siodełko (1285 m), w którym można spotkać spacerowiczów z dziećmi i psami. Z platformy widokowej roztacza się widok na piramidy Łomnicy i Pośredniej Grani. Na Siodełku znajduje się cały kompleks turystyczny, a oprócz górnej stacji kolejki linowej jest tu restauracja i dom wczasowy „Hrebienok”. W pobliżu górnej stacji kolejki znajduje się węzeł znakowanych szlaków turystycznych, m.in. Magistrali Tatrzańskiej, a także Schronisko Bilíka.
Popularnym celem wycieczek z Siodełka są pobliskie Wodospady Zimnej Wody, na które udaliśmy się żółtym szlakiem w dalszej części wycieczki. Kompleks wodospadów Zimnej Wody oczarował nas swoim przepięknym górskim krajobrazem i czystą wodą, więc zatrzymaliśmy się tu na krótka przerwę, aby zrobić najpiękniejsze zdjęcia wycieczki.
Podążając dalej szlakiem, doszliśmy do schroniska Zamkovskiego ( 1467 m). Budowniczym schroniska był István Zamkovszky – taternik, przewodnik tatrzański i fotograf. Tutaj w czasie krótkiej przerwy, poznaliśmy topografię terenu i usłyszeliśmy dalsze plany wycieczki od naszego przewodnika Grzegorza Luranca.
Zielonym szlakiem, po około 2 godzinach, doszliśmy do najbardziej trudnego fragmentu trasy, skąd było już widać cel naszej wycieczki – Chatę Téry’ego. Na tym odcinku drogi liczyły się: dobra kondycja, przygotowanie fizyczne i sprzęt (raczki i kijki trekkingowe), bowiem wciąż leżał tu śnieg. Powolnymi i bezpiecznymi krokami stanęliśmy u podnóża schroniska Téryego, inicjatorem budowy którego był Ödön Téry – lekarz i taternik – stąd nazwa chaty.
Schronisko górskie „Chata Téry’ego” położone w słowackiej części Tatr Wysokich na granicy Doliny Małej Zimnej Wody i Doliny Pięciu Stawów Spiskich. Chata leży na wysokości 2015 m n.p.m. i jest najwyżej położonym schroniskiem w Tatrach, czynnym przez cały rok. Schronisko zaopatrywane jest przez tragarzy tatrzańskich, których spotkaliśmy w drodze do schroniska. Nosicz to osoba, która dostarcza do schronisk górskich wszystko, co jest potrzebne do ich funkcjonowania, np. paliwo, wodę i jedzenie. Ich ładunki ważą ok. 60-80 kg, zarówno w lecie, jak i zimie. Z kolei w drodze powrotnej tragarze znoszą w dół śmieci ze schronisk. Schroniska słowackie cechuje to, że są one położone w wysokich partiach gór, a teren jest tam trudno dostępny dla jakichkolwiek pojazdów, więc całe zaopatrzenie wnoszą więc wspomniani tragarze.
Piękna, słoneczna pogoda pozwoliła nam nacieszyć się widokami ze schroniska. Tutaj również wykonaliśmy pamiątkowe zdjęcie.
Po ważnym wskazówkach technicznych naszych wspaniałych przewodników, Tomasza Szyby i Grzegorza Luranca, zaczęliśmy schodzić czerwonym szklakiem do Doliny Wodospadów Zimnej Wody. Przez cały czas naszej wycieczki towarzyszyło nam majowe, bardzo ciepłe słoneczko.
Część wycieczki spędziła czas wolny na Hrebienioku. Można też było zejść do urokliwego Starego Smokowca, usiąść i raczyć się słowackim piwkiem i tutejszymi przysmakami.
Godzina zbiórki zbliżała się nieubłagalnie. Pożegnaliśmy Tatry Wysokie z wypiekami na twarzy. W godzinach wieczornych dotarliśmy bezpiecznie do Bielska-Białej.
Do zobaczenia na kolejnych tatrzańskich szlakach!

Gabriela Klimek

uczestnicy wycieczki przed Chatą Téry’ego